Pireas Piraeus . the web
Nearly
3 millennia of history!!
Piraeus, which roughly means 'the place over the passage', has been inhabited since the 26th century BC. In prehistoric times, Piraeus was a rocky island consisting of the steep hill of Munichia, modern-day Kastella, and was connected to the mainland by a low-lying stretch of land that was flooded with sea water most of the year, and used as a salt field whenever it dried up. Consequently, it was called the Halipedon, meaning the 'salt field', and its muddy soil made it a tricky passage. Through the centuries, the area was increasingly silted and flooding ceased, thus by early classical times the land passage was made safe. In ancient Greece, Piraeus assumed its importance with its three deep water harbours, the main port of Cantharus and the two smaller of Zea and Munichia, and gradually replaced the older and shallow Phaleron harbour, which fell into disuse.
In the late 6th century BC, the area caught attention due to its advantages. In 511 BC, the hill of Munichia was fortified by Hippiasand four years later Piraeus became a demeof Attica by Cleisthenes. In 493 BC,Themistocles initiated the fortification works in Piraeus and later advised the Athenians to take advantage of its natural harbours' strategic potential instead of using the sandy bay of Phaleron. In 483 BC, the mighty Athenian fleet was transferred to Piraeus and was built in its shipyards, distinguishing itself at the battle of Salamis against the Persians in 480 BC. Since then Piraeus was permanently used as the navy base for the developed and powerful fleet of Athens. After the second Persian invasion of Greece, Themistocles fortified the three harbours of Piraeus and created the neosoikoi (ship houses); the Themistoclean Walls were completed in 471 BC, turning Piraeus into a great military and commercial harbour. The city's fortification was farther reinforced later by the construction of theLong Walls under Cimon and Pericles, with which Piraeus was connected to Athens. Meanwhile, Piraeus was rebuilt to the famous grid plan of architect Hippodamus of Miletus, called the Hippodamian plan, and thus the main agora of the city was named after him in honour. As a result, Piraeus flourished and became a port of high security and great commercial activity, and a city bustling with life.
During the Peloponnesian War, Piraeus suffered the first setback. In the second year of the war the first cases of the Athens plague were recorded in Piraeus.In 404 BC, theSpartan fleet under Lysander blockaded Piraeus and subsequently Athens surrenderred to the Spartans, who put an end to the Delian League and the war itself. Piraeus would follow the fate of Athens and was to bear the brunt of the Spartans' rage, as the city's walls and the Long Walls were torn down, the Athenian fleet surrendered to the winners and some of the triremes burnt, while the neosoikoi were also pulled down. As a result the unfortified and tattered port city was not able to compete with prosperous Rhodes, which controlled commerce. In 403 BC, Munichia was seized by Thrasybulus and the exiles from Phyle, in the battle of Munichia, where the Phyleans defeated the Thirty Tyrants of Athens, but in the following battle of Piraeus the exiles were defeated by Spartan forces.
After the reinstatement of democracy, Conon rebuilt the walls in 393 BC, founded the temple of Aphrodite Euploia and the sanctuary ofZeus Sotiros and Athena, and built the famous Skevothiki of Philon, the ruins of which have been discovered at Zea harbour. The reconstruction of Piraeus went on during the period of Alexander the Great, but this revival of the town was quashed by Roman Lucius Cornelius Sulla, who captured and totally destroyed Piraeus in 86 BC. The destruction was completed in 395 AD by the Goths underAlaric I. Piraeus was led to a long period of decline which lasted for fifteen centuries. During the Byzantine period the harbour of Piraeus was occasionally used for the Byzantine fleet, but it was very far from the capital city of Constantinople. The city lost even its ancient and original name that was forgotten, named Porto Leone by the Venetians in 1317, meaning 'Lion's Port' from the Piraeus Lionstanding at the harbour's entrance, and Porto Draco by the Franks
n 1456, Piraeus became known as the Aslan Liman (Lion's Port), a name given by Ottoman Turks during the Ottoman occupation of Greece. The Piraeus Lion was looted in 1687 by Francesco Morosini during his expedition against Athens and was carried to theVenetian Arsenal, where it still stands today. A copy of the lion statue is on display at the Archaeological Museum of Piraeus. Throughout the Ottoman occupation, especially before the beginning of the Greek War of Independence, Piraeus was mostly deserted, except for the monastery of Saint Spyridon (1590) and a customs house, and it was only used for small intervals for commercial issues. Although there were numerous land owners, Athenians did not live in the area.
There were at least two failed attempts to create a new town, the first in 1792 by bringing population from Hydra and the second during the Greek War of Independence in 1825 by the installation of people from Psara, but it was not until 1829 that permanent habitation of the area was restarted. Piraeus at first developed into a small town with huts and a few farm-buildings, far from its glorious past as a prosperous city, and its population consisted mainly of fishermen.
Ξεφυλλίζοντας μνήμες, μαθαίνουμε πως η ιστορία του Πειραιά χάνεται στα βάθη των αιώνων. Κατά την αρχαιότητα, ο Πειραιάς ήταν μια κωμόπολη και αποτελούσε νησί, όπως δηλώνει και η ονομασία του, η οποία προήλθε από το ρήμα «περαιόω» που σημαίνει «περνώ κάποιον αντίκρυ. Αργότερα, ενώθηκε με την ξηρά από τις προσχώσεις υλικού που κατέβαζαν οι χείμαρροι.
Έτσι, δημιουργήθηκε μια χερσόνησος, η λεγόμενη σήμερα «Πειραϊκή χερσόνησος». Η ζωή εδώ φαίνεται να χτυπά από τους Προϊστορικούς χρόνους. Τα αρχαιότερα λείψανα ανθρώπων ανακαλύφθηκαν στην περιοχή της Καστέλλας, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα ο Ναυτικός Όμιλος.
Από τα νεολιθικά ευρήματα που ήρθαν στο φως εικάζεται πως στην περιοχή αυτή είχε αναπτυχθεί κάποιος οικισμός που επιβίωσε ως την ύστερη γεωμετρική περίοδο. Το 2000 π.Χ. υποστηρίζεται ότι άρχισε να κατοικείται ο Πειραιάς. Υπάρχουν προϊστορικοί οικισμοί στην Παλαιά Κοκκινιά και στο Κερατσίνι (2600 - 2000 π.Χ.).
Στην αρχαιότητα, στον Πειραιά, λατρευόταν ιδιαίτερα ο ήρωας Ηετίων, από τον οποίο πήρε το όνομά της η Ηετιωνία ακτή (Καστράκι Δραπετσώνας, στη δεξιά άκρη του λιμανιού).
Οι πρώτοι κάτοικοι του Πειραιά, έφεραν τη λατρεία της θεάς των Θρακών Βενδίοδος (Εκάτης) και της Φεραίας Αρτέμιδος, που λατρευόταν ως «Μουνιχία Αρτεμις» στην περιοχή της Μουνιχίας. Το όνομά της το οφείλει στον ήρωα Μούνιχο, γιο του Παντακλέους ή Πεντευκλέους από το γένος των Μινύων (έναν από τους επιφανέστερους λαούς της εποχής με κέντρο τον Ορχομενό Βοιωτίας που εκπροσωπούσαν τη ναυτική εμπορική δύναμη της προϊστορικής Ελλάδας), που μετοίκισε μαζί με τους ανθρώπους του από τον Ορχομενό στην περιοχή αυτή, η οποία ήταν ακατοίκητη έπειτα από έναν καταστροφικό κατακλυσμό.
Ως κατοικία των Μινύων αναφέρεται το Σηράγγειο, η γνωστή «Σπηλιά του Παρασκευά» (με πολλά υπόγεια διαμερίσματα, κατασκευασμένα με τέχνη και γνώση), που πήρε το όνομα αυτό από τον επιχειρηματία Εμμ. Παρακευά, ο οποίος είχε κέντρο διασκέδασης εκεί.
Η πρώτη περίοδος ακμής της πόλης του Πειραιά αρχίζει από τον 5ο π.Χ. αιώνα, την περίοδο του Θεμιστοκλή, καθώς οι Αθηναίοι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το μεγάλο, φυσικό λιμάνι του Κανθάρου και έστρεψαν την προσοχή τους στη θάλασσα και την ανάπτυξη που μπορούσε να προέλθει από αυτήν. Την εποχή αυτή οχυρώθηκε και συνδέθηκε με την Αθήνα με τα ισχυρά Μακρά Τείχη. Τότε ναυπηγήθηκαν και πολλά πλοία.
Μεγάλη ήταν η κίνηση του λιμανιού κι ακόμη μεγαλύτερη του λιμένα της Μουνιχίας (μετέπειτα Τουρκολίμανο και σήμερα Μικρολίμανο). Ο Πειραιάς γίνεται το μεγαλύτερο ναυτεμπορικό κέντρο της Μεσογείου, του Ευξείνου Πόντου και όλου του τότε γνωστού κόσμου.
Στα μέσα του 5ου αι. π.Χ. ανοικοδομείται η πόλη του Πειραιά, για λογαριασμό του Περικλή, με σχέδια του φημισμένου στην εποχή του Ιππόδαμου του Μιλήσιου (αρχιτέκτων, πολεοδόμος, φυσικός, μαθηματικός, μετεωρολόγος και φιλόσοφος), που αποκαλείτο ως ο «πατέρας της Πολεοδομίας».
Η πολεοδομική μελέτη του απετέλεσε πρότυπο για όλες τις πόλεις της κλασικής εποχής. Την εποχή του Περικλή ιδρύεται από τον Ιππόδαμο η «Ιπποδάμειος Αγορά» και η «Μακρά Στοά», καθώς και άλλων κτιρίων για τις κρατικές υπηρεσίες.
Ο Φίλωνας δημιουργεί τη «Σκευοθήκη», που έμοιαζε με μεγάλο εργοστάσιο κατασκευής ναυτικού εξοπλισμού. Η ποσότητα του εξοπλισμού του έφτανε για 400 και πάνω πλοία. Η ακμή του Πειραιά από τότε άρχισε να ισχυροποιείται (συνεχίστηκε μέχρι το 85 π.Χ., όταν ο Ρωμαίος στρατηγός Σύλλας τον ισοπέδωσε).
Την εποχή της ακμής του υπήρχαν ακόμη δύο θέατρα, ένα στη Ζέα (που σώζεται και σήμερα, δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο) και ένα στη Μουνιχία που καταστράφηκε, λαμπροί ναοί, όπως του Μειλιχίου Διός, της Αθηνάς, του Σωτήρος Διός, της Αφροδίτης, της Αρτέμιδας στον Προφήτη Ηλία, του Ασκληπιού και άλλων εγχώριων και ξένων θεών, μνημεία ηρώων και εμπορικές στοές. Πολλά αγάλματα κοσμούσαν την πόλη, όπως αυτά που αποκαλύφθηκαν στις 18 Ιουλίου 1959 και φιλοξενούνται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.
Ο Κλεισθένης συμπεριέλαβε τον Πειραιά ως δήμο της «Ιπποθοωντίδος Φυλής», πραγματοποιώντας τα σχέδιά του για τη δημοκρατική οργάνωση της Αθήνας. Ωστόσο, την πρώτη συστηματική οχύρωση του Πειραιά υλοποίησε ο Κίμωνας. Στα τείχη που έχτισε (το Βόρειο και το Φαληρικό), ο Περικλής πρόσθεσε κι ένα τρίτο, το Διάμεσο ή Νότιο. Μετά τη νίκη των Σπαρτιατών εναντίον των Αθηναίων,ανάμεσα στους όρους των νικητών ήταν και η κατεδάφιση των «Μακρών Τειχών». Έπειτα από τη νίκη όμως του Κίμωνα εναντίον των Σπαρτιατών στην Κνίδο, οι Αθηναίοι τα ξαναέχτισαν.
Το Μεσαίωνα οι Φράγκοι του έδωσαν την ονομασία «Πόρτο Λεόνε», καθώς στην περίοδο 98 - 165 μ.Χ. ένα μεγάλο μαρμάρινο λιοντάρι στόλιζε την είσοδο του λιμανιού του, το οποίο προερχόταν από αρχαίο τάφο και έμοιαζε με το λιοντάρι της Χαιρώνειας ή της Αμφίπολης. Το αποκαλούσαν και «Πόρτο Ντράκο», ενώ οι Έλληνες το αποκαλούσαν «Λιμάνι του Δράκου» ή σκέτο Δράκο.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι Τούρκοι ονόμαζαν τον Πειραιά «Ασλάν Λιμάν», δηλαδή, «Λιμάνι των Λιονταριών».
Το εντυπωσιακό αυτό λιοντάρι αργότερα το 1687-1688 έγινε λεία αρχαίου έργου, από τον Ενετό ναύαρχο Μοροζίνι, και μεταφέρθηκε στη Βενετία. Κατά τον πρώτο χρόνο της Επανάστασης η παρακμή είναι έντονη, καθώς οι κάτοικοί του είναι ελάχιστοι αλλά και το 1832 δεν υπήρχαν εδώ παρά ελάχιστες καλύβες. Οι μετακινήσεις από την Αθήνα ως το λιμάνι γίνονταν με άλογα για τους ταξιδιώτες και με καμήλες για τις αποσκευές τους.